Hêbrơ: ’arar
Đŏk: ’arar
Mrô Strong: 779
Jơlan Phŭn:
Čơdơ̆ng Phŭn 3:14, 17; 4:11; Tơlơi Juăt 27:26
“Tui anŭn, Yahweh Ơi Adai pơhiăp kơ ala anŭn, ‘Yuakơ ŏng hơmâo ngă laih tơlơi anŭn; ŏng či tŭ mă tơlơi hơtŏm păh anai yơh amăng tŏng krah hơdôm djuai hlô mơnơ̆ng rong laih anŭn hlô mơnơ̆ng glai: Čơdơ̆ng mơ̆ng ră anai, ŏng či rui hăng hlŭng ŏng laih anŭn či ƀơ̆ng ƀruih lŏn amăng abih hrơi ŏng dŏ hơdip’” (Čơdơ̆ng 3:14).
Sa tơlơi yom pơphan Ơi Adai kiăng pha brơi kơ mơnuih mơnam ta jing tơlơi bơni hiam. Tơdơi kơ Ñu hrih pơjing laih ƀing gơñu đah rơkơi hăng đah kơmơi, Ñu brơi kơ ƀing gơ̆ čeh lar pơlar tui abih dua gah drơi jan hăng gah bơngăt mơ̆n. Sŏp hră Tơlơi Adoh Bơni Hơơč pơanăn kơ sa čô mơnuih hơ̆k mơak hăng tŭ bơni hiam, jing pô thâo krăn hăng rơbat hăng Khua Yang yơh. Samơ̆ boh hiăp “hơtŏm păh” jing hĭ hơmâo sĭt yơh tơdang ơi yă ta Adam hăng H’Ewơ ngă soh pơkơdơ̆ng glaĭ hăng tơlơi pơđar Ơi Adai amăng Đang Eden anŭn. Ƀing gơñu pĕ ƀơ̆ng hĭ boh trŏh Ơi Adai khă ƀing gơñu ƀu dưi ƀơ̆ng anŭn. Tŭ hơtŏm păh jing tơlơi kơđar glaĭ kơ tơlơi tŭ bơni hiam yơh.
Tơlơi tơgŭ pơkơdơ̆ng mơnuih mơnam jing tơlơi pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Ơi Adai wơ̆t hăng tơlơi Ñu kiăng yơh. Ƀing gơñu či tŭ gah yŭ kơ tơlơi hơtŏm păh yơh ƀu djơ̆ hơdip gah yŭ tơlơi bơni hiam ôh (Čơdơ̆ng 3:14, 17; 4:11). Tơdah ƀing arăng ƀu ngă soh ôh, sĭt ƀu hơmâo tơlơi hơtŏm păh ôh. Sĭt biă mă ñu, mơnuih mơnam tŭ hơtŏm păh jing tơlơi rŭng răng gah bơngăt gơñu wơ̆t hăng tơlơi đaŏ kơnang gơñu yơh.
Boh hiăp Hêbrơ ‘arar kiăng laĭ kơ “hơtŏm păh” yơh. Tơdang Ơi Adai hơtŏm păh, Ñu pioh tơlơi phat kơđi ƀơi mơnuih ƀôdah ƀơi tơlơi mơnơ̆ng jing tơlơi pơplih hĭ tơlơi pơgop lir hăng Ñu yơh. Dŏ gah yŭ tơlơi Ơi Adai hơtŏm păh jing tơlơi hơdip gah yŭ tơlơi Ñu phat kơđi yơh. Tơdah ƀing ơi yă ta tui gưt kơ Ơi Adai amăng đang Eden, sĭt mơnuih mơnam ta ƀu či tŭ tơlơi hơtŏm păh ôh. Yuakơ Adam hăng H’Ewơ ƀu tui gưt yơh, Ơi Adai ăt hơtŏm păh kơ lŏn tơnah wơ̆t hăng Yang Sat, Ala anŭn mơ̆n (Čơdơ̆ng 3:14).
Sŏp hră Tơlơi Juăt pơruai kơ khul tơlơi hơtŏm păh wơ̆t hăng khul tơlơi bơni hiam mơ̆n, jing tơlơi Khua Yang pioh ƀơi anăp ƀing ană plei Ñu jing ƀing Israel. Dua hơdră jơlan hơmâo pơrơđah laih tui anai: jơlan tui gưt kơ tơlơi juăt Ơi Adai ba nao pơ tơlơi bơni hiam, samơ̆ jơlan ƀu tưi gưt či ba nao pơ tơlơi tŭ hơtôm păh yơh. Boh pơhiăp ‘arar kiăng laĭ “hơtŏm păh” arăng yua năm wơ̆t amăng hră Tơlơi Juăt 28:16-19. Ơi adai pơkơđiăng laih, tơdah ƀing ană plei Ñu ngă soh, ƀing gơñu hăng anih lŏn či tŭ hơtŏm păh laih anŭn tơlơi bruă ăt či tŭ răm rai yơh. Samơ̆ amăng črăn 27 hơmâo pơrơđah lu tơlơi hơtŏm păh. Kơđai glaĭ kơ tơlơi anŭn, tui gưt kơ Ơi Adai, abih bang mơta tơlơi ƀing ta ngă sĭt či dưi jing hĭ yơh (Juăt 28:3-14).
Tơlơi hrăm yang anŭn laih anŭn jar pơrơđah kơ tơlơi dưi hĭ ƀôdah lê̆ rơbuh kơ ƀing ană plei Ơi Adai jing hơdră jơlan phat kơđi ƀing gơñu abih hră ruai gơñu yơh. Tơlơi ƀu tui gưt jing tơlơi dŏ gah yŭ tơlơi Ơi Adai ƀu tŭ ư yơh. Ơi Adai jing Pô tŏng ten kơ Ñu pô amăng abih anih hơdip. Ñu bơni hiam kơ ƀing gơñu hăng hơtŏm păh ƀơi ƀing tơñu tui hăng tơlơi bruă bing gơñu hơdip tŏng ten ƀôdah ƀu tui gưt gơñu yơh. Tơdang ƀing Israel lê̆ rơbuh hĭ, anŭn jing yuakơ hơdôm tơlơi hơtŏm păh ƀing gơñu tŭ mă yua mơ̆ng tơlơi ƀu tui gưt gơñu laih anŭn ƀu hơdip tŏng ten hăng Ơi Adai gơñu yơh (2 Ƀing Pơtao 17). Kơnơ̆ng amăng Tơlơi Pơgop Phrâo đôč yơh Yang Krist mă pơđuaĭ hĭ hơdôm tơlơi hơtŏm păh tơlơi juăt wơ̆t hăng khul tơlơi wĕ wŏ ta (Galatia 3:13) hăng hơdră jơlan Ñu jing hĭ pô tŭ hơtŏm păh pơala brơi kơ ƀing ta. Mơ̆ng Ñu yơh Ơi Adai hơmâo mă pơđuaĭ hĭ tơlơi hơtŏm păh, jing tơlơi hơmâo kle̱p đo̱m laih amăng djuai mơnuih mơnam čơdơ̆ng mơ̆ng tơlơi Adam hăng H’Ewơ lê̆ rơbuh đưm hlâo adih.