Jorai Bible Association

35. Tơlơi Pơgop

Hêbrơ: berit
Đŏk: berit
Mrô Strong: 1285
Jơlan Phŭn:
Čơdơ̆ng Phŭn 9:12; 15:18; 17:10; Yirmeyah 31:31-34

“Laih anŭn Yahweh Ơi Adai laĭ: Anai jing sa gru kơnăl kơ tơlơi pơgop Kâo pơjing laih tŏng krah Kâo hăng ƀing gih laih anŭn hăng abih bang djuai hơdip dŏ hrŏm hăng ƀing gih kơ abih bang kơnung djuai gih pơanăp” (Čơdơ̆ng 9:12).

Ƀing kơnŭk kơna mơ̆ng abih bang lŏn čar hơmâo nao laih pơ Kuăl Krah Ngŏ̱ kiăng kơ djru pơkô̆ pơjing tơlơi pơgop amăng tring trang tŏng krah ƀing Israel hăng ƀing Palestinia ƀôdah ƀing Israel hăng ƀing lŏn čar Arab. Tơlơi pơgop dŏ kơjăp tơdang tơlơi tơpă hơnơ̆ng ƀing tĕk djơ̆ amăng tơlơi pơgop anŭn dŏ kơjăp yơh. Hơdrôm Hră pơruai kơ tơlơi pơgop jing amăng anŭn Ơi Adai ăt jing Pô tĕk djơ̆ mơ̆n. Berit kiăng laĭ “tơlơi pơgop,” “tơlơi akă kol,” ƀôdah “tơlơi pơtŭ-ư” yơh. Boh hiăp anŭn kơčrâo kơ tơlơi pơgop pơkô̆ pơjing laih tŏng krah ƀing mơnuih (Čơdơ̆ng 31:44) ƀôdah tŏng krah Ơi Adai hăng mơnuih (Čơdơ̆ng 15:18). Đơđa boh hiăp pơpư̆ pơkŏn nao hrŏm hăng boh hiăp pơpư̆ anai kiăng pơjing rai kơ tơlơi pơgop. Boh hiăp karat arăng yua hăng berit kiăng laĭ “khăt tơlơi pơgop,” laih anŭn qum (khum), “pơkô̆,” natan “pha brơi,” laih anŭn nagad “pơhaih.”

Khua Yang Yahweh ruah kiăng pơgop hăng djuai mơnơ̆ng Ñu hrih pơjing laih anŭn hăng ƀing ană plei Ñu mơ̆ng tơlơi pơkô̆ pơjing khul tơlơi pơgop yơh. Ơi Adai pơkô̆ pơjing laih đơđa tơlơi pơgop amăng rơnŭk Tơlơi Pơgop Hơđăp. Ñu pơkô̆ pơjing tơlơi pơgop hăng Noah laih anŭn hăng ƀing ană tơčô gơ̆ mơ̆n tơlơi kơ ia li̱ng hăng ƀuăn kơ tơlơi Ñu ƀu či pơrai hĭ lŏn tơnah hăng ia dơ̆ng tah. Ñu ăt ƀuăn kơ tơlơi Ñu či djă pioh khul bơyan rĭm hơnơ̆ng kơ kơyâo pơtâo tơdang lŏn tơnah ăt dŏ dar (Čơdơ̆ng 6:18; 8:21-22). Kiăng pơjing rai gru kơnăl tơlơi pơgop Ñu pioh mrŏt amăng adai (Čơdơ̆ng 9:12-16). Anŭn jing tơlơi pơgop hơjăn yơh, yuakơ kơnơ̆ng sa bơnăh đôč, anŭn jing Ơi Adai, jing Pô djă pioh tơlơi pơgop anŭn. Ơi Adai ăt ƀuăn hơjăn Ñu pô mơ̆n tơlơi pơgop kiăng pha brơi anih lŏn Kanaan kơ Abraham hăng ƀing ană tơčô gơ̆. Tơlơi pơgop anŭn ăt hơmâo hrŏm hăng tơlơi kơkuh pơpŭ, tơlơi khăt klĭ jing gru kơnăl gah rơngiao tŭ mă tơlơi pơgop anŭn (Čơdơ̆ng 15:12-17; 17:9-14). Ơi Adai pơkơjăp tơlơi pơgop hăng Abraham anŭn hăng tơlơi Ñu ƀuăn hăng Ñu pô laih anŭn krep truh hĭ amăng rơnŭk Yôsua (Yôsua 21:43-45). Tal klâo, Ơi Adai pơkô̆ pơjing tơlơi pơgop Sinai hăng ƀing ană tơčô Abraham ƀơi čư̆ Sinai hăng dua bơnăh yơh. Anŭn jing tơlơi pơgop anŭn či kơjŏh hĭ tơdah sa amăng dua bơnăh anŭn pơkơjŏh hĭ tơdang ƀu djă pioh ngă tui ôh (Tơbiă 19:7-8; 24:7-8). Tal pă̱, Ơi Adai ăt pơjing tơlơi pơgop hơjăn hăng Dawid pơkơjăp kơ tơlơi Ñu či pơkô̆ pơjing ha čô Pơtao amăng ƀing Israel mơ̆ng kơnung djuai Dawid (2 Samuêl 7:11-16). Tơlơi pơgop Dawid anŭn hơmâo tŭ pơkrep truh hĭ laih amăng Yang Krist (Mathiơ 1:1; Luk 1:32-33, 69; Bruă Mơnuă 2:30).

Wơ̆t tơdah ƀing Israel ƀu djă pioh ôh tơlơi pơgop Sinai (2 Ƀing Pơtao 17; Yirmeyah 11), Ơi Adai ƀuăn kơ sa tơlơi pơgop phrâo, tơlơi pơgop tal rơma, amăng anŭn yơh Ñu pơdưi ƀing ană plei Ñu kiăng kơ djă pioh ngă tui khul tơlơi Juăt hăng khul tơlơi pơđar Ñu tơdang čih amăng jua pơmĭn gơñu (Yirmeyah 31:31-34). Tơlơi pơgop anŭn hơmâo tŭ pơkô̆ laih yua mơ̆ng Khua Yang Yêsu Krist laih anŭn kơ tơlơi pơgop anŭn yơh ƀing đaŏ pơjao gơñu pô (Hêbrơ 8:7-13). Yuakơ Ơi Adai hơmâo akă laih Ñu pô hăng ƀing ană plei Ñu hăng tơlơi ƀuăn rơ̆ng hăng kơnuih tơpă hơnơ̆ng Ñu pô, sĭt yơh abih bang tơlơi ƀuăn hiam klă Ñu hơmâo ƀuăn laih kơ ƀing ană plei či truh sĭt nik yơh.